Bilinenin aksine gemoloji, sadece değerli taşların özellikleri ve özelliklerini tanımlanmasıyla ilgilenmez. Ayrıca gemoloji, değerli taşların oluşumu, kaynakları, çıkarılması, işlenmesi, pazarlanması ve sahteciliğe dikkat etmesi konularıyla da ilgilenir.

Değerli taşların ve minerallerin bilimsel olarak incelenmesi, tanımlanması, sınıflandırılması, işlenmesi ve ticari olarak kullanımı ile ilgilenen bir bilim dalı olan gemoloji, değerli taşlar arsında elmas, safir, zümrüt, yakut, ametist, turmalin ve opal olarak oluşan minerallerin de olduğunu söyler.

Antik çağlardan beri, değerli taşlar insanlar tarafından takdir edilmiş ve kullanılmıştır. Fakat gemoloji bilimi modern çağda gelişmeye başlamıştır. İlk gemoloji laboratuvarı 1931 yılında ABD’de kurulmuş, bugün ise dünyanın pek çok yerinde bulunmaktadır.

Gemologlar, değerli taşlar hakkında birçok farklı bilgi kaynağına sahiptir. Bir değerli taşın ne kadar sert olduğu, taşın saflığı, rengi, ışık geçirgenliği, ışık yayılımı gibi özellikleri için farklı testler yapılır.

Gemoloji tarihi, insanlık tarihi kadar eski…

Değerli taşlar, tarih boyunca insanların dikkatini çeken nesneler olmuş ve ilk başlarda doğal güzellikleri nedeniyle toplanmış ve süs eşyası olarak kullanılmış. Taşların değeri keşfedildikçe ticari amaçlarla kullanılan bu taşlar, özellikle Antik Mısır’da birer sembol haline dönüşmüş. Günümüzde ise bu değerli taşların en yaygın kullanım alanlarından biridir mücevherat. Elmas, zümrüt, safir, yakut ve turmalin gibi taşlar, pırlanta yüzükler, küpeler, kolyeler, ve bilezikler gibi mücevherlerde kullanılmaya başlanan bu taşların estetik değerinin yanı sıra dayanıklılıkları nedeniyle de tercih edildiği bilinmektedir.